Arie de Jong, bij schuilhut

Arie de Jong

• Periode: 1915-1983
• Archiefinstelling: Heimans en Thijsse Stichting, Amsterdam
• Locatie: Omgeving Schiedam ISterrebosch), Hoek van Holland (Staelduin), De Beer, Nieuwkoop, Texel, de Veluwe, Flevoland
• Provincie: Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland
• Soorten: Geoorde Fuut, Grauwe Kiekendief, Roodpootvalk, Grote Stern, Kleine Plevier, Spotvogel
• Bron: Schriftje met vogelwaarnemingen, vogelwaarnemingen op De Beer (1937-1939), 240 getypte pagina's vogelwaarnemingen (1937-1983), 6 fotoalbums

• Inleiding

De vondst van het vogelarchief van Arie de Jong is bijzonder en valt in extenso na te lezen in het artikel "Anonymous" hieronder, geschreven door Gerard Ouweneel. In dit artikel staat ook een globale beschrijving van het archief.

• Archiefbeschrijving

Zie onder Downloads.

• Ornithologische betekenis

Als popularisator heeft Arie de Jong veel bijgedragen aan de lokale kennis over vogels. Zie ook onder Downloads het artikel 'Een wandeling door het "Vogeleiland" ' (= De Beer) in de Christelijke Illustratie van 1932.

• Downloads

• Over de archiefvormer

Opgesteld door Ruud Vlek

De Jong, Arie, 13 december 1898 Katwijk - 11 juni 1990 Schiedam, vogelfotograaf, vogelpublicist en amateur-ornitholoog. A. de Jong was de oudste zoon van Arie de Jong sr. (1872-1959, Katwijk) en Leentje van der Loo (1873-1946). Hij groeit op in een gezin van vijf kinderen. Tijdens zijn jeugdjaren in Katwijk doet hij aan het strand kennis van vogels op. In 1918 gaat hij werken bij een bank in Rotterdam (mogelijk de HAV bank in Schiedam of de Slavenburg's bank in Rotterdam). Hij is sociaaldemocraat en Nederlands Hervormd, en trouwt 10 april 1924 met Johanna Catharina Slavenburg. Uit dit huwelijk worden twee kinderen geboren, Lenie en Piet. Hij woont op het adres Amalia van Solmsstraat 10 te Schiedam, na pensionering verhuist hij op 25 februari 1965 naar het adres Diepenbrockstraat 65 Schiedam. Vanaf 1931 publiceert hij over vogels, allereerst in de natuurbelevingstijdschriften De Wandelaar en In weer en wind, en vanaf eind 1949 tot ca. 1964 in Schiedamse en Rotterdamse
kranten met een maandelijkse vogel-rubriek (zie onderstaande publicatie-lijst). Vanaf de tweede helft van de jaren dertig illustreert hij zijn artikelen met eigen vogelfoto's. In 1943 wordt hij lid van de Nederlandsche Ornithologische Vereeniging. In de jaren 1944-1948 ringde hij vogels o.a. op De Beer, in de polders rond Maasland, in de Katwijkse duinen en op Texel (zie uitdraai Ringvangsten, uit de database van de Ringcentrale). Hij is lid van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels, en actief met de instelling van weidevogelreservaten in de polders rond Schiedam. In 1963 gaat hij na 45 dienstjaren met pensioen bij dezelfde Rotterdamse bank waar hij begonnen
was. De door hem meest bezochte vogelgebieden waren het natuurmonument De Beer bij Hoek van Holland (427 excursies mei 1931 - januari 1964), Schiedamse parken, de polders rond Kethel en later landelijk : Texel, de Veluwe, Flevoland e.v. (zie zijn vogelaantekeningen 1931-1983). Zijn regionale medewaarnemers en tijdgenoten waren Siem de Jager, Jan P. Strijbos, N.J.J.H. Faasen, Henk de Reuver, Dick van Sijn, Simon de Waard, Anton M. van den Oord, Klaas Hulsbos, Wabe Korfmaker, en zijn vrouw Johanna C. Slavenburg. In 1983 kwam een einde aan zijn veld- en foto-activiteiten (zie dagboek). Vogelvriend Hendrik Jan Dijkerman herinnert zich : "Eind jaren zeventig/begin jaren tachtig trok hij er steeds minder op uit en ergens in die periode heb ik van hem zijn oude telelens (een Mayer Orestegor 400mm) en zijn schuiltent gekregen. Daar heb ik een aantal jaren met veel plezier gebruik van gemaakt. Na het overlijden van zijn vrouw (door een verkeersongeluk in augustus 1985 -RV) was de fut er echt uit
en kwam hij nauwelijks meer buiten de deur. Hij bleef echter volop geïnteresseerd in vogels en als ik bij hem op bezoek ging, kwamen al snel de foto-albums op tafel en verhaalde hij over zijn belevenissen op De Beer. Prachtig vond hij het om te horen dat er in de toren van de Dorpskerk een paartje Kerkuilen broedde en dat die goed te zien waren door de schijnwerpers die met de schemering aangingen om de toren uit te lichten." (H.J. Dijkerman in email juni 2024).

Publicatielijst (1931- 1968)
ca. 220 titels in natuurtijdschriften en regionale kranten.
- Grote Bonte Specht te Schiedam. De Wandelaar 3 p. 67, januari 1931.
- Een wandeling door het 'Vogeleiland'. Christelijke Illustratie 31 december 1932.
- Het vogelleven in het Sterrebosch te Schiedam. De Wandelaar 6 (12) p. 411-414, 1934.
- De Kleine Plevier (op de Vondelingenplaat). De Wandelaar 7 p. 319-320, 1 sept. 1935.
- Nestkastjes-controle. In weer en wind 1e jrg. p. 235-236, 15 aug. 1937
- Een Spreeuweninvasie (winter-slaaplaats Schiedam en overzijde Maas). De Levende Natuur 43 (2) p. 62-64, juni 1938.
- Een Witte Spreeuw. De Levende Natuur 43 (9) p. 287, januari 1939.
- Vogels in de vorst. De Wandelaar 11 p. 61-63, 1 febr. 1939.
- Met kijker en camera op zuidelijk Texel. De Wandelaar 12 p. 290-294, 1 okt. 1940.
- De vogels van het 'vlietland'. De Wandelaar 14 p. 216-219, nov. 1942
- Wederwaardigheden bij het fotografeeren van den spotvogel. De Wandelaar 15 p. 11-13, 1 januari 1943.
- Moderne strandjutterij. De Wandelaar 15 (2) p. 24-26, 1 febr. 1943. i.s.m. A.A. de Koning en H.J.A. de Reuver.
- Invasie van de geoorde fuut in geinundeerde polder. In weer en wind 9 (3) p. 65-69, aug. 1946.
- Bij de grauwe kiekendieven. In weer en wind 11 (5) p. 92-94, oktober 1948.
- Over aankomst en vertrek der grote sterns. In weer en wind 11 (8) p. 157-159, januari 1949.
- Natuurmonument 'De Beer'. Maandblad van de Schiedamse Gemeenschap mei 1949 p. 37-39.

Vanaf november 1949 tot juni 1964 publiceerde A. de Jong maandelijks in diverse Schiedamse en Rotterdamse dagbladen over vogels. Zie de Krantenkijker van het Gemeente-archief Schiedam ( https://shorturl.at/lRGG6 onder A. de Jong vogels) en de lijst in dit archief.

- De Torenvalken op Texel voor de oorlog en nu. De Wandelaar in weer en wind 19 (3) p. 53-55, maart 1951.
- Van fouragiers en roofridders. In augustus is 'De Beer' nog vol leven.  Maandblad van de Schiedamse Gemeenschap 1 mei 1953 p. 10.
- Een tijdelijk vogelparadijs onder de rook van de stad (Schiedam / Kethel). De Wandelaar in weer en wind 22 (12) p. 260-263, december 1954

- De vogels tijdens deze winter. Dia-Lezing voor de Hervormde wijkgemeente drie, over de tienduizenden vogels die in het Brielse Meer de koude hebben getrotseerd, met kleurenopnamen. Vooraankondiging in Rotterdams Nieuwsblad 30 maart 1963.
- Roodpootvalken op Texel. het Vogeljaar 11 (4) p. 121-122, september 1963.
- Schiedam's gevederde vrienden. Artikelenserie in het Maandblad van de Schiedamse Gemeenschap 1967-1968: aug. 1967 p. 120-122, okt. 1967 p. 162-163, febr. 1968 p. 276-277 en mei 1968 p. 66-68.