Alexander Crèvecoeur, gedateerd 18 maart 1923. Hij was toen 32 jaar oud. Foto vermoedelijk genomen in Het Gooi of omstreken.
Alexander Crèvecoeur
- Periode: 1906-1916
- Archiefinstelling: Gemeentearchief Leidschendam-Voorburg (ondergebracht in Gemeentearchief Den Haag)
- Belangrijkste locaties: Voorburg (Veen- en Binckhorstpolder), Rijswijk (Te Werve, Voordes), Den Haag (Haagse Bos), Wassenaar (Wassenaarse Slag), Loosduinen (strand), Amsterdam (Zuiderzeekust), Het Gooi
- Provincie: Zuid-Holland, Noord-Holland
- Soorten: Diverse
- Bron: Dagboeken
- Inleiding
In het begin van de twintigste eeuw werd de samenhang tussen landschap en vogelbevolking steeds meer onderkend. Dit leidde in de vogelliteratuur tot de eerste regionale beschrijvingen van de vogelwereld van ons land. Alexander Crèvecoeur liep hierin voorop, gestimuleerd door de globale regioaanduidingen in de Avifauna Neerlandica van baron R.C.E.G.J. Snouckaert van Schauburg (1908). Hij legde met zijn Haagse streekavifauna de basis voor de latere avifaunistische overzichten van Den Haag.
Archiefbeschrijving: zes dagboeken (1906-1916), één map met losse vogelaantekeningen die in de dagboeken aanwezig waren.
Ornithologische betekenis: Alexander Crèvecoeur was de eerste die een avifauna van Den Haag en omstreken en van Baarn en omstreken heeft samengesteld. Hij behoort daarmee tot de eerste ornithologen die een bijdrage tot regionale beschrijvingen van de vogelwereld van ons land hebben gegeven. Hij hield vijf jaren lang bij welke soorten hij op de Voorburgse boerenhoeve Oostenburg langs de Broeksloot zag, wat hun status was en hoe talrijk zij waren. Dit mondde in zijn dagboek van 1911 uit in een avifaunistisch overzicht van Oostenburg. Dit overzicht geeft waarschijnlijk een goed beeld van de vogelwereld van de boerenhoeven langs de Broeksloot in het begin van de twintigste eeuw. Hij behoort tot de tweede generatie biologiestudenten die eropuit trokken en de Amsterdamse avifaunistische lijst verrijkten met diverse voor het eerst in de regio ontdekte nieuwe soorten.
- Downloads
- Over de archiefvormer
CRèVECOEUR, Alexander, geboren op 10 april 1891 in Den Haag geboren en op 12 maart 1977 in Laren (NH) overleden. Op 1 mei 1906 verhuisde hij met zijn ouders Johannes Crèvecoeur (1856-1927) en Jacoba Hermina Wilhelmina Bosch (1859-1939) naar het herenhuis van de boerenhoeve Oostenburg aan de Broeksloot in Voorburg (begin jaren dertig van de twintigste eeuw ten behoeve van de uitbreiding van Voorburg afgebroken). Het gezin woonde hier blijkens de dagboeken tot april/mei 2012. Alexander studeerde van 1910 tot 1915 plant- en dierkunde aan de toenmalige Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. Na zijn afstuderen werd hij voor een periode van bijna 16 maanden benoemd tot assistent voor de mineralogie aan de Rijksuniversiteit van Utrecht. Daarna is hij een geheel andere, meer journalistieke richting ingeslagen. Hij was in 1910-11 lid van de Nederlandsche Ornithologische Vereeniging (NOV) en in 1913-30 van de daarvan afgesplitste Club van Nederlandsche Vogelkundigen (CNV). Op latere leeftijd zette hij zich ook in voor de Volksuniversiteit in Laren. Verder schilderde en fotografeerde hij landschappen, vogels en planten. In het Haags Gemeentearchief bevinden zich tientallen foto’s en enkele schilderijen van zijn hand.
Alexander Crèvecoeur begon pas na zijn aankomst op Oostenburg naar vogels te kijken en zijn waarnemingen bij te houden in dagboeken. Zijn wandelingen gingen vanuit het ouderlijk huis aanvankelijk vooral naar de aangrenzende Veen- en Binckhorstpolder en naar de Voorburgse en Rijswijkse parken en landgoederen. Zo nu en dan ging hij verder weg op excursie. Tijdens zijn studententijd bezocht hij geregeld de toenmalige Zuiderzeekust nabij de hoofdstad. Allengs kwam hij steeds vaker in Het Gooi en omgeving, waar hij na zijn afstuderen enige tijd woonde ten huize van familie van zijn toekomstige echtgenote Nicolasia Agatha Graadt van Roggen (1890-1973), met wie hij op 25 februari 1918 te Den Haag in het huwelijk trad. Later vestigde het gezin zich in Laren (NH), waar zij tot hun overlijden zouden bleven wonen.
- Publicaties
Crèvecoeur A. 1914, Avifauna van Den Haag en Omstreken, Jaarbericht Club van Nederlandsche Vogelkundigen 4: 33-61.
C(rèvecoeur). A. 1916, Avifauna van Baarn en Omstreken, Jaarbericht Club van Nederlandsche Vogelkundigen 6: 24-37.
Crèvecoeur A. 1950, Opgravingen in Den Haag rond 1750, Jaarboek Die Haghe :129-132.
- Bronnen
Spaans A.L. & R.J.J. Vlek 2017, De Voorburgse vogelaar Alexander Crèvecoeur aan de vergetelheid ontrukt, het Vogeljaar 65: 149-157.
Spaans A.L. 2020, De Crèvecoeurs, vergeten bewoners van het herenhuis van Oostenburg aan de Broeksloot, Historisch Voorburg 16(2): 4-11.